In een oostelijke arm van het Indonesische eiland Sulawesi leeft het Wana-volk. De stam omvat naar schatting nog geen 100.000 mensen, leeft er in het oerwoud en is aan het ontdekken dat in het aannemen van het evangelie reddende, veranderende kracht ligt. Maar de tegenkrachten zitten niet stil.
De evangelie-arbeid onder de Wana is al jaren gaande en werpt geweldige vruchten af. Een van de mensen die vanaf Heidebeek naar Indonesië zijn uitgezonden, kwam in contact met de huidige leider van dat werk, dat formeel in een stichting is ondergebracht. Het is de reden dat nu vanuit Nederland hulp aan die stichting wordt georganiseerd. De huidige verbindingsman op Heidebeek is Matthias*. Ruwweg een derde van de Wana-bevolking heeft het evangelie inmiddels aangenomen. “Bekeringen gaan met tientallen. Vaak komen groepen mensen, gemeenschappen tot geloof, waarna het echt wel zijn individuele uitwerking krijgt. Afgelopen jaar telden we zo 1200 mensen. God is aan het werk.”
“Afgelopen jaar telden we zo 1200 mensen. God is aan het werk.”
“We hebben ons afgevraagd wat er aan de hand is. We hebben het een people movement genoemd, een volksbeweging. Het is een beweging die geboren is uit nood onder de mensen en vertrouwen in de evangelie-arbeiders, in hun puurheid, echtheid, toewijding en oprechtheid.” Maar, zegt Matthias: “Ik zie ook een urgentie. Het gebied wordt meer en meer toegankelijk gemaakt. Ook de moslims zitten niet stil. In de regio zijn moslim-extremisten actief. Als we nu niet alles op alles zetten om de mensen te bereiken dan…(stilte) tja, krijgen we in de toekomst nog een keer zo’n kans?”
Nomaden
“De Wana zijn een nomadisch en animistisch volk. Voor hen worden de gebeurtenissen beheerst door de geestelijke wereld, waardoor er veel angst heerst. Bij het overlijden van iemand wordt vanwege de veronderstelde kwade geest die er huist, de woning verwoest en trekken ze verder. Omdat ze zich niet vestigen lukt het hen niet om goede gemeenschappen op te bouwen en hebben ze ook geen rechten. Als nomade hebben ze bijvoorbeeld geen persoonsbewijs.”
“Bij het overlijden van iemand wordt vanwege de veronderstelde kwade geest die er huist, de woning verwoest en trekken ze verder. ”
De lokale werkers bieden onder meer scholing aan. “Ouderen zeggen van zichzelf dat ze bodoh (dom) zijn, maar óók: ‘Onze kinderen hoeven dat niet te zijn’. Scholing betekent gezinnen zich moeten vestigen. Zo zijn er kampongs ontstaan, wijken, die vaak beginnen met enkele huizen en zich vervolgens tot nederzettingen ontwikkelen.”
Cultuur
Matthias ontkent dat zo een inbreuk wordt gemaakt op de cultuur van de Wana. “We willen hun cultuur juist eren. De vraag is of het nomadische karakter niet uit angst voortkomt. Door zich te settelen kan worden voorzien in de noden die er zijn. Bijvoorbeeld basisgezondheidszorg en landbouwonderwijs, zodat ze rijst en oliehoudende gewassen kunnen verbouwen.”
“We willen hun cultuur juist eren”
“Het nieuwe geloof, het veranderende denken en het nieuwe leven gaan hand in hand. Op dit moment vindt een soort acceleratie plaats. Er komen meer permanente en groeiende gemeenschappen, waarin leer en leven met elkaar verweven zijn.” De lokale werkers hebben ook kinderopvanghuizen opgezet. “Mensen zijn soms zo arm dat ze hun kinderen verkopen voor rijst. Die kinderen krijgen zo hulp geboden, eten, onderdak en onderwijs. Om mensen sneller bij medische posten te krijgen hebben we een snelle boot aangeschaft. Infecties ontwikkelen zich in het warme en vochtige klimaat heel snel.”
Afnemen
Cultuurbedreiging komt uit een andere hoek. “Het gebied heeft veel natuurlijke hulpbronnen. Grote bedrijven zijn bezig zich er te vestigen en maken de Wana gaandeweg hun land afhandig, zonder dat zij ook maar iets van de opbrengst krijgen. Dat zou gewoon werk of scholing kunnen zijn. Met de komst van vreemde bedrijvigheid en zelfs kerkelijkheid uit andere delen in het land komt ook de taal van de Wana, het bahasa Ta, onder druk te staan.” Een ‘tegeninitiatief’ is verspreiding van de audiobijbel in het bahasa Ta.
“De eerste islamschool is er al gevestigd; wie zich bekeert krijgt rijst en geld. ”
Bedrijvigheid en een betere infrastructuur betekent standaard dat de islam komt meeliften. “De eerste islamschool is er al gevestigd; wie zich bekeert krijgt rijst en geld. Maar inmiddels zijn ook mensen naar het christendom teruggekeerd vanwege een ander soort van trouw en toewijding die ze daar opmerken. Er spreekt veel bewogenheid uit het werk van de christenen, oprechtheid uit het werk van de helpers. Ze bieden hulp en zorg zonder voorwaarden.”
Leiderschap
Waar vooral behoefde aan is, is geestelijke leiders uit de Wana-gemeenschap zelf. “Zij zijn nodig om dit werk verder te dragen. Leiderschap om vijandige ontwikkelingen te kunnen weerstaan, om standvastig in het geloof te blijven. We moeten het tempo erin houden. We willen dat de Wana gaan floreren en dat ze als volk volwaardig lid van Gods koninkrijk en de staat Indonesië worden.”
* Omwille van veiligheidsredenen is Matthias een gefingeerde naam.
Dit artikel verscheen eerder in het magazine 'Called' van YWAM Heidebeek.